ZUS wydał 10 czerwca 2025 r. ciekawą interpretację dotyczącą podlegania ubezpieczeniom społecznym przez małżonkę zatrudnioną w firmie męża na odpłatnej umowie zlecenia (znak: DI/200000/43/472/2025). Wynika z niej, że taka osoba nie jest traktowana jako współpracująca przy prowadzeniu działalności. Tym samym składki na jej ubezpieczenia będą naliczane od faktycznie wypłacanego jej wynagrodzenia.
Przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przewidują jako jeden z obligatoryjnych tytułów do ubezpieczeń społecznych umowę zlecenia. Tak wynika z art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Zleceniobiorcy są objęci obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt 2).
Aspekt powiązań rodzinnych
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje tzw. instytucję osoby współpracującej z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Zgodnie z art. 8 ust. 11 za taką osobę uważa się:
- małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające,
- jeżeli osoby te pozostają z prowadzącym działalność we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Ta zasada nie dotyczy osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Ważne! Jeśli kryteria określone dla osób współpracujących spełnia pracownik – tj. osoba zatrudniona na umowę o pracę – dla celów ubezpieczeń społecznych jest ona uznawana za osobę współpracującą.
Następstwem uznania danej osoby za osobę współpracującą jest to, że przedsiębiorca musi opłacać za nią składki ZUS w wysokości ustalanej co do zasady analogicznie, jak z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Może to oznaczać znacznie wyższe koszty niż gdyby opłacać składki należne z tytułu zatrudnienia.
Odpłatna umowa zlecenia między małżonkami
Na opisane wyżej zależności zwrócił uwagę ZUS w przywołanej interpretacji, o której wydanie zwrócił się przedsiębiorca, który zawarł z żoną umowę zlecenia na czynności wchodzące w zakres wykonywanej przez niego działalności.
ZUS nawiązał do przytoczonych regulacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podkreślił, że te przepisy odnoszą się do pracownika, a w rozumieniu ustawy pracownikiem jest osoba pozostająca w stosunku pracy. Umowa zlecenia jest natomiast umową regulowaną przepisami kodeksu cywilnego i jest odmienna w swej charakterystyce od umowy o pracę. W konsekwencji nie może być w ww. sytuacji traktowana analogicznie.
Organ rentowy wskazał, że w tych uwarunkowaniach osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, nawet jeżeli spełnia kryteria dla osób współpracujących.Wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi bowiem odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Jednocześnie w ustawie systemowej w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści art. 8 ust. 2 ww. ustawy, która dotyczy tylko pracowników.
Podstawa prawna:
Najnowsze komentarze